Η λέξη Λέιζερ προέρχεταιαπό το Αγγλικό ακρωνύμιο LASER : Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation = Ενίσχυση φωτός με εξαναγκασμένη εκπομπή ακτινοβολίας. Είναι μια συσκευή που εκπέμπει μια εστιασμένη και έντονη δέσμη φωτός μέσω της διαδικασίας της οπτικής ενίσχυσης.
Η ενέργεια που μεταφέρεται με το Laser απορροφάται από το όργανο-στόχο και μετατρέπεται σε θερμότητα. Κατά την εφαρμογή Laser στον οφθαλμό μπορούμε να εστιάσουμε με μεγάλη ακρίβεια ένα μικρό στόχο, για τον οποίο επιλέγουμε τη διάρκεια της βολής, το εύρος του στόχου και την ένταση, ανάλογα με την περίπτωση.
Το ND: Yag Laser (Neodymium-Doped Yttrium Aluminum Garnet) χρησιμοποιείται για τους πρόσθιους ιστούς του οφθαλμού, ίριδα, περιφάκιο, ενώ το Argon Laser για τον αμφ/δή, που χρησιμοποιεί το ευγενές αέριο Αργό ως ενεργό μέσο.
Ενδείξεις θεραπείας με Yag Laser
Yag Laser οπίσθια καψουλοτομή
Κάποια χρόνια μετά από την εγχείρηση καταρράκτη (πιο σπάνια μετά από λίγους μήνες), δημιουργείται ο δευτερογενής καταρράκτης, που οφείλεται στην θόλωση του οπισθίου περιφακίου. Το περιφάκιο είναι η κάψα, η μεμβράνη, που περιβάλλει τον καταρρακτικό φακό. Στην εγχείρηση του καταρράκτη κάνουμε μια στρόγγυλη οπή, την καψουλόρρηξη, στο πρόσθιο τμήμα του περιφακίου για να αφαιρέσουμε τον θολωμένο φακό με τους υπερήχους, και μέσα στον άδειο σάκο που σχηματίζεται από το περιφάκιο τοποθετούμε με ασφάλεια τον ενδοφακό ΙΟL, ενώ το οπίσθιο τμήμα της κάψας παραμένει άθικτο. Το οπίσθιο αυτό περιφάκιο αργότερα θολώνει, από τα εναπομείναντα επιθηλιακά κύτταρα που πολλαπλασιάζονται.
Λόγω αυτού, η όραση μειώνεται σταδιακά και χρειάζεται να κάνουμε μία μικρή οπή στο κέντρο του οπισθίου περιφακίου με Laser, για να επανέλθει η καλή όραση. Η επέμβαση είναι σύντομη, ασφαλής και ανώδυνη, γίνεται με αναισθητικές σταγόνες και μυδριατικά με ειδικό μηχάνημα Yag Laser, και μετά ο ασθενής επανέρχεται φυσιολογικά στις δραστηριότητές του χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς. Μετά το Laser μπορεί να βλέπει κανείς πιο έντονα μυγάκια (εξιδρώματα μέσα στο υαλοειδές), ή να έχει προσωρινή αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης, γιαυτό και δίνουμε βραχύχρονη θεραπεία μετά το Laser.
Yag Laser Ιριδοτομή
Στα άτομα που έχουν στενή ή κλειστή γωνία προσθίου θαλάμου ( βλέπε ανάρτηση για ΓΛΑΥΚΩΜΑ), χρειάζεται να γίνει Laser ιριδοτομή για προφυλακτικούς λόγους, για να αποφευχθεί ο κίνδυνος ενός οξέος γλαυκώματος κλειστής γωνίας, που συνοδεύεται από έντονο πόνο στο μάτι, θόλωση της όρασης, πολύ υψηλή ενδοφθάλμια πίεση, και αποτελεί επείγουσα κατάσταση.
Η επέμβαση συνίσταται στη δημιουργία μικρής, περιφερικής οπής πάνω στην ίριδα του κάθε οφθαλμού, ώστε να μπορεί το υδατοειδές υγρό που βρίσκεται μέσα στο μάτι να κυκλοφορεί ελεύθερα μέσα από αυτήν, και να μην προκληθεί κρίση οξέος γλαυκώματος.
Argon Laser
To Argon Laser στην Οφθαλμολογία χρησιμοποιεί το ευγενές αέριο Αργό ως ενεργό μέσο.
Η δέσμη φωτός laser διαπερνά τους πρόσθιους ιστούς του οφθαλμού χωρίς να τους προκαλέσει βλάβη και εστιάζεται στον αμφιβληστροειδή. Eίναι σχετικά ανώδυνη επέμβαση, και γίνεται με τοπικές αναισθητικές σταγόνες. Αποτελεί ένα διαφορετικό είδος laser από εκείνο που χρησιμοποιείται για την διόρθωση διαθλαστικών σφαλμάτων.
Κύριες ενδείξεις θεραπείας με Argon φωτοπηξία
Ρωγμή-οπή αμφιβληστροειδούς
Mε την φωτοπηξία με laser περιχαρακώνεται κυκλοτερώς σε τρείς στοίχους η ρωγμή ή άλλες εκφυλιστικές βλάβες, πχ lattice, προκαλώντας θερμικό έγκαυμα στον αμφ/δή. Ετσι συγκολλάται ο αμφ/δής και αποτρέπεται η εξέλιξη της ρωγμής σε αποκόλληση του αμφ/δούς.
Παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια – Αποφράξεις φλεβών
Οταν έχουν δημιουργηθεί νεοαγγεία στον αμφ/δή εφαρμόζεται παναμφιβληστροειδική φωτοπηξία, δηλαδή θερμικές βολές στην μεγαλύτερη έκταση του αμφ/δούς εκτός από το κέντρο, ώστε να μην έχει ανάγκη οξυγόνωσης ο περιφερικός αμφ/δής και να υποστρέψουν τα νεοαγγεία, πριν αιμορραγήσουν μέσα στο υαλοειδές. Αυτό γίνεται σε 2-3 συνεδρίες με τοπική αναισθησία με σταγόνες. Οι περιοχές που “καίγονται” δημιουργούν περιφερικά σκοτώματα στο οπτικό πεδίο.
Οίδημα ωχράς
Εφαρμόζεται σε διαβητικό οίδημα εστιακή, Grid φωτοπηξία με προσοχή γύρω γύρω από την ωχρά κηλίδα και για να κλείσουν μικροανευρυσμάτια του αμφ/δούς που διαρρέουν. Άλλες ενδείξεις : εξωβοθρική χοριοειδική νεοαγγείωση, άλλες αγγειακές παθήσεις του αμφιβληστροειδούς όπως η νόσος Coats, Eales κλπ.- Γλαύκωμα (Trabeculoplasty)